ارتودنسی چیست و چه کاربردهایی دارد؟
در مرحله اول بهتر است به تعریف دقیقی از این شیوه درمانی برسیم. این شیوه درمانی شاخه‌ای از علم دندان‌پزشکی است که به رفع مشکلات مربوط به چینش دندان‌ها و فک‌های پایین و بالا کمک می‌کند. در واقع درمان ارتودنسی روش اصلی درمانی برای دستیابی به قوس مناسب دندان‌ها و زیبایی لبخند است.
برای مثال ممکن است برخی از دندان‌ها به‌صورت کج‌روی هم رشد کرده باشند یا اینکه برخی از آنها به‌صورت چرخشی یا پیچ‌خورده رشد کرده باشند. در برخی افراد دهان کوچک است و جای کافی برای رشد دندان‌ها وجود ندارد. به همین دلیل دندان‌های این افراد با موقعیت‌های کج و نامناسب رشد می‌کند. در تمام این موارد با کمک ارتودنسی، می‌توان این مشکل را برطرف کرد و به دندان‌هایی صاف، یکدست، منظم و دارای قوسی مناسب دست‌یافت.
این درمان علاوه بر اینکه روشی برای صاف‌کردن یا حرکت‌دادن دندان‌ها برای بهبود ظاهر آنهاست، می‌تواند به مراقبت طولانی‌مدت از سلامت دندان‌ها، لثه‌ها و مفاصل فک هم کمک کند. این درمان فشار ناشی از گازگرفتن مواد غذایی مختلف خصوصا انواع سخت و سفت را روی تمام دندان‌ها پخش می‌کند و به‌این‌ترتیب از آسیب به دندان‌ها و فک جلوگیری می‌کند.
چه افرادی به این درمان نیاز دارند؟
ارتودنسی برای چه کسانی لازم است؟ اگر دندان‌های نامرتب و کج دارید به ارتودنسی نیاز دارید تا بتوانید دندان‌های شلوغ و کج خود را صاف کنید. با استفاده از این درمان، دندان‌های شما به‌موقعیت بهتری منتقل خواهد شد. افرادی که دندان‌های شلوغ دارند یا افرادی که دندان‌هایشان رشد نکرده و دچار فاصله بین دندانی هستند هم کاندیدای انجام ارتودنسی خواهند بود. افرادی که دچار فاصله بین دندانی شده‌اند یا به دلیل افتادن و ازدست‌دادن دندان‌ها و عدم رشد مجددشان، ظاهری نامناسب دارند که با کمک ارتودنسی می‌توان آن را برطرف کرد.
دسته بعدی افرادی هستند که دندان‌های بالایی و جلویی در آنها به‌صورت بیرون‌زده است و ظاهری نامناسب دارند. این دندان‌های بیرون‌زده و برجسته بیشتر از حالت معمول امکان آسیب‌دیدگی دارند. این افراد با کمک درمان ارتودنسی می‌توانند مجدد دندان‌های خود را به خط نرمال خود برگردانند.
افرادی که در برخورد فک بالا و پایین خود دچار مشکل هستند هم به درمان‌های ارتودنسی نیاز دارند. افرادی که دندان‌های پایینی جلو زده دارند هم جز دسته‌ای هستند که باید ارتودنسی کنند.
در برخی افراد اندازه‌ی فک بالا و پایین متناسب نیست. هنگامی که نیمه پایینی فک خیلی کوچک است، باعث می‌شود که فک بالا در هنگام بسته‌شدن فک آویزان شود. به این حالت اوربایت می‌گویند. حالت برعکس زمانی است که نیمه پایینی فک بزرگ‌تر از نیمه بالایی است که به آن آندربایت می‌گویند. این افراد هم به درمان ارتودنسی برای رفع ناهنجاری‌های فک نیاز دارند.
قبل از ارتودنسی چه کارهایی باید انجام داد
برای شروع مراحل انجام ارتودنسی، ابتدا بیمار باید به یک متخصص ارتودنسی یا دکتر ارتودنسی دندان مراجعه کند. در این مرحله یک معاینه کامل انجام می‌شود. این معاینه شامل بررسی دندان‌ها، عکس‌برداری از دندان‌ها با اشعه ایکس، ساختن مدل‌های گچی از دندان‌ها و غیره است. عکس‌ها، قالب‌ها، مدل‌های کامپیوتری برای تشخیص مشکل به کار گرفته می‌شوند.
عکس‌های اشعه ایکس به دکتر ارتودنسی در خصوص شرایط، مکان قرارگیری و میزان بیرون‌زدگی دندان‌ها از لثه دید بسیار خوبی خواهد داد. علاوه بر این روابط دندان‌ها با فک را هم به‌خوبی نشان خواهد داد. عکس قبل و بعد ارتودنسی برای بررسی تغییرات و شرایط پیشرفت درمان ضروری است.
مراحل انجام ارتودنسی شامل چه بخش‌هایی می‌شود؟
به‌صورت کلی مراحل انجام ارتودنسی به سه بخش کلی تقسیم‌بندی می‌شود. مرحله اول، پیش از جای‌گذاری است که شامل همان معاینه اولیه، بررسی شرایط دندان‌ها و فک و انتخاب شیوه درمان می‌شود. مرحله بعدی شامل جای‌گذاری ارتودنسی می‌شود. جای‌گذاری سیم و براکت‌ها باتوجه‌به شدت مشکل دندان‌ها و روش درمان در این مرحله انجام می‌شود.
این مرحله زمان‌بر است و ممکن است بین ۶ ماه تا ۴ سال طول بکشد. در طول این بازه زمانی سیم‌ها و براکت‌ها باید تنظیم شوند و در صورت نیاز شل و سفت شوند. بعد از اینکه درمان کامل شدباید براکت‌ها و سیم‌ها از دهان بیرون آورده شوند.
نحوه انجام ارتودنسی به چه صورت است؟
بعد از معاینه کامل و تشخیص شرایط دندان و فک، شیوه درمانی مناسب انتخاب می‌شود. مراحل درمان ارتودنسی بسته به روش درمانی موردنظر متفاوت است. در هر یک ازاین‌روش‌ها ممکن است به انجام برخی مراحل نیاز باشد. برای مثال کشیدن دندان برای ارتودنسی ممکن است یکی از مراحل پیش‌نیاز باشد.
جرم‌گیری دندان‌ها یا جرم‌گیری ارتودنسی شفاف، انتخاب براکت‌های مناسب برای شروع درمان، پرکردن و عصب‌کشی دندان‌های معیوب و مواردی ازاین‌دست می‌توانند جزء مراحل انجام ارتودنسی باشند. سپس متخصص ارتودنسی براکت‌ها را جای‌گذاری می‌کند و با سیم‌های مخصوص آنها را به هم متصل کند.
در واقع بعد از ارتودنسی یک مرحله دیگر هم وجود دارد که شامل ریتینر می‌شود. ابزارهای به‌خصوصی در این مرحله برای نگهداری و فیکس‌کردن دندان‌ها در دهان جای‌گذاری خواهد شد. هر یک از این مراحل شرایط انجام به‌خصوصی دارند و حتما باید توسط یک متخصص ارتودنسی حرفه‌ای انجام شوند. نتیجه‌ی نهایی درمان ارتودنسی تا حدود زیادی به انجام درست هر یک از این مراحل بستگی خواهد داشت.